top of page
  • Yazarın fotoğrafıCihangir Gülegen

Arts & Crafts Hareketi

Arts & Crafts ya da Türkçesiyle Sanat ve Zanaatler Hareketi, 19 yy sonlarında ortaya çıkan bir sanat akımının adıdır. Türkçesini yazınca kavram kargaşası olabiliyor diye başlıkta, akımın orijinal adını kullanmayı tercih ettim.


Sanayi Devrimi'yle birlikte üretilmeye başlanan fabrikasyon ürünlerin tek düzeliğine, kalitesizliğine, sıradanlığına, estetikten ve geleneksellikten yoksunluğuna karşı bir hareket olarak başlamıştır.


Fikir babası olarak 1819 - 1900 yılları arasında yaşamış olan İngiliz yazar, şair ve sanat eleştirmeni olan John Ruskin'in adı geçmekle birlikte, ortaya çıkışı Ruskin'in sıkı bir hayranı olan İngiliz ressam, şair, endüstri tasarımcısı, roman ve sanat yazarı William Morris'in (1834 - 1896) çalışmaları ile olmuştur. Morris, atölyesinde gündelik kullanıma yönelik eşyaları estetik ve geleneksel detaylarla ve el işçiliğiyle üretmeye başlamış ve bu ürünler büyük beğeni kazanarak bir sanat akımının doğmasına öncülük etmiştir.


Tabi ki bu detaylarla ve elde üretilen bu ürünlerin maliyetleri yüksek olduğu için belli bir sınıftan kişilere hitap etmekteydi. Morris ayrıca yazı karakterleri ve kitap basımı üzerine de çalışmalar yaparak Kelmscott Basımevi'ni kurmuştur. Bu alanda yaptığı çalışmalarla kitap basımının ufkunu genişlettiğini de söyleyebiliriz.


Genel olarak yerel ve doğal ürünlerin, bitki ve hayvan şekillerinin, basit tasarımlarla ve doğallıklarını ön plana çıkararak kullanıldığı tasarımlardan ibaret olan Arts & Crafts akımının etkisi altında kitaplardan duvar kağıtlarına, mobilyadan mimariye bir çok alanda eserler üretilmiştir. Tasarım ürünlerinde hem işlevselliğe ve kullanılabilirliğe hem de estetiğe önem verilmiş, ahşap ağırlıklı tasarımlarda ahşabın doğallığının da korunmasına özen gösterilmiştir. Eserlerde ahşabın yanı sıra deri ve bakır kullanımı da görülmektedir.


20 yy başlarında Amerika'ya da ulaşan Arts & Crafts hareketi burada daha çok mimari alanda kendisini göstermiştir.


Arts & Crafts Hareketinin en önemli paradoksu, herkes için gündelik kullanımdaki eşyaların estetik kalitesini arttırmak isterken, eserlerin maliyetinden dolayı bu ürünlerin sadece belli bir kesim tarafından satın alınabilmiş olmasıdır.


4 görüntüleme

Son Yazılar

Hepsini Gör
bottom of page